Yürüyen Merdiven

Yürüyen merdivenler, elektrikle çalışan ve kendisini kullanan hareketsiz insanların düşey mesafeleri, katetmesini sağlayan sistemlerdir. Yürüyen merdivenler, toplam taşıyabileceği insan kapasitesi açısından, asansörlerden daha yüksek potansiyele sahiptirler. Bu nedenle, asansörlerin yetersiz kalabileceği, iş merkezleri veya diğer toplu insan hareketlerinin olduğu alanlara, yürüyen merdiven uygulaması yapılır.

Yürüyen merdiven, bir elektrikli motorun çevirdiği çarkın, zincire güç aktarması temelinde çalışır. Yürüyen merdiven mekanizmasına göz atalım:

Sistem iki çark arasında zincir vasıtası ile yük transferi yapılması temeline dayanır. Zincir döndükçe, basamaklar da onunla birlikte tur atar. Basamaklar, birer ray doğrultusunda, bir eksende hareket edecek şekilde sabitlenmiştir. Merdivenin bittiği nokta, yani sahanlık, basamağın dönüşünü rahatlıkla yapabileceği genişliktedir. Genelde sahanlık, basamaktan 40-60 cm daha geniş imal edilir. Bu 40-60 cm fazlalık, bakım-onarım çalışmalarında, montaj ve söküm kolaylığı da sağlar. 

İyi bir yürüyen merdivenin, basamak ile korkuluk arasındaki boşluk, insanların ayağını kapmayacağı kadar küçük olmalıdır. Bu boşluk, fazla küçük tutulursa, zamanla ray sisteminde oluşan aşınma nedeniyle ortaya çıkacak yalpalamalar, arızaya sebep olur. O nedenle, amerikan ve avrupa teknik şartnamelerinde, bu değerler net bir şekilde belirtilir. Bu boşluğun üstüne, uyarıcı olması amacıyla süpürgelik konulmalıdır. 

Nadir de olsa, spiral yürüyen merdivenler vardır. Ancak bu merdivenler, biraz daha farklı teknolojiye sahiptir. Ray sistemi farklıdır. Yeni nesil yürüyen merdivenlerde, sensörlü güç tasarrufu sistemi vardır. Bu sistem, insan hareketi olmadığında, enerji tasarrufu sağlar ve merdivenin ömrünü de uzatır.

Celal Erakman